در هنگام استخدام نیروی انسانی، یکی از مهم‌ترین متغیرهای تعیین‌کننده برای توافق میان کارمند/کارگر با کارفرما، دستمزد پرداختی است. اگر تخصص و قابلیت‌های کارمند/کارگر با نیازهای کارفرما هماهنگ باشد و دو طرف تمایل به همکاری با یکدیگر پیدا کنند، آنچه توافق را نهایی می‌کند و تکلیف شروع به کار کارمند/کارگر را نزد کارفرما مشخص می‌کند، معمولا توافق بر سر مبلغ "حقوق درخواستی" است.
متقاضیان کار اغلب ترجیح می‌دهند بر سر مبلغ "خالص دریافتی ماهانه" با کارفرما به توافق برسند. کارفرمایان هم معمولا با این مساله مشکلی ندارند و به همین خاطر بحث‌ها و مذاکرات برای رسیدن به توافق اکثر اوقات به تعیین این مبلغ منتهی می‌شود (البته بسیاری از اوقات هم توافق حاصل نمی‌شود و همکاری طرفین با یکدیگر منتفی می‌شود!)
خالص دریافتی ماهانه اما در اسناد مالی شرکت با جزئیاتی بیشتر ثبت و ضبط می‌شود. اطلاع از این جزئیات برای کارفرما و کارمند/کارگر مفید است. همچنین کارفرما با پذیرفتن پرداخت مبلغ توافقی به عنوان دستمزد ماهانه، می‌پذیرد که هزینه‌های جانبی دیگری را نیز بصورت مستقیم یا غیرمستقیم به کارمند/کارگر پرداخت نماید.
در این مطلب جزئیات دستمزد دریافتی و هزینه‌های جانبی آن را بررسی خواهیم کرد.
دستمزد ماهانه هر نیروی انسانی از چه اقلامی تشکیل می‌شود؟
فرض کنید با یکی از کارکنان خود توافق کرده‌اید تا هر ماه مبلغ پنج میلیون تومان به عنوان دستمزد به او پرداخت کنید. اقلام حقوق و دستمزد کارکنان یک بنگاه تجاری می‌تواند بسیار مفصل باشد. اما در خلاصه‌ترین شکل، مبلغ دستمزد ماهانه در نظر گرفته شده به شکل زیر در اسناد مالی شرکت منعکس خواهد شد:
| (مبلغ دریافتی ماهانه توافق شده: 50،000،000) | مبالغ به ریال |
|---|---|
| دستمزد 30 روز کار کارمند/کارگر (حقوق پایه) | 49،625،506 |
| حق مسکن و خواربار | 3،000،000 |
| بن کارگری | 4،000،000 |
| حق اولاد | 0 |
| جمع حقوق و مزایا | 56،625،506 |
| کسر می‌شود: | |
| حق بیمه (سهم کارگر = 7% * مبلغ حقوق و مزایا) | (3،963،855) |
| مالیات حقوق | (2،662،650) |
| خالص پرداختی ماهیانه | 49،999،001 |
با توجه به جدول فوق کارمند/کارگر متوجه می‌شود که:
- برای آنکه او بتواند ماهیانه پنج میلیون تومان مبلغ مورد نظر خود را از کارفرما دریافت کند، کارفرما باید دستمزد ماهیانه او را حدود پنج میلیون و ششصد هزار تومان در نظر بگیرد
- دستمزد ماهیانه از چند جزء تشکیل می‌شود که کارفرما قانونا ملزم است به کارمند/کارگر خود پرداخت نماید. مبالغ حق مسکن، بن کارگری و حق اولاد از سوی مراجع قانونی تنظیم‌کننده روابط کارگر و کارفرما در کشور تعیین می‌شوند و کارفرما قانونا امکان دخل‌وتصرف در این مبالغ را ندارد (در مثال ما فرض شده که کارمند/کارگر فرزندی ندارد و حق اولاد به او تعلق نمی‌گیرد!)
- در مثال ما، برای رسیدن به دریافتی مورد نظر، دستمزد 30 روز کار کارمند/کارگر باید حدودا 49،000،000 ریال در نظر گرفته شود. با توجه به این مبلغ، دستمزد یکروز کار کارمند/کارگر مبلغ 1،654،184 ریال خواهد بود. بر این اساس در ماه‌های 31 روزه سال (شش ماهه اول) دستمزد کارمند/کارگر مقداری بیشتر و در حدود 51،000،000 ریال محاسبه خواهد شد (معمولا فرض بر این است که توافق میان کارمند و کارفرما در هنگام استخدام بر سر خالص دستمزد ماهیانه، مربوط به ماه‌های سی روزه است. به همین خاطر با توجه به محاسبات توضیح داده شده، دریافتی کارمند/کارگر در شش ماه اول سال، مقداری بیشتر خواهد بود)
- کسورات حقوق و مزایا (حق بیمه و مالیات) مبالغی هستند که کارفرما قانونا موظف است از دستمزد کارمند/کارگر کسر نموده و از طرف کارمند/کارگر به حساب سازمان تامین اجتماعی و سازمان امور مالیاتی کشور واریز نماید
- مقدار مالیات حقوق تابعی از مبلغ حقوق و مزایای کارمند/کارگر است و شیوه محاسبه آن هرسال در ابتدای سال از سوی سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می‌شود
اجزا دستمزد ماهانه نیروی انسانی از دید کارفرما
اجازه بدهید مثال بخش قبل را ادامه بدهیم و ببینیم کارمند/کارگر فرضی ما که قرار است ماهانه مبلغ پنج میلیون تومان دستمزد دریافت کند، چقدر برای کارفرما هزینه خواهد داشت:
| (مبلغ دریافتی ماهانه توافق شده: 50،000،000) | مبالغ به ریال |
|---|---|
| جمع حقوق و مزایا پرداختی به کارمند/کارگر | 56،625،506 |
| حق بیمه (سهم کارفرما = 23% * مبلغ حقوق و مزایا) | 13،024،096 |
| مرخصی (2 روز در ماه) | 3،775،100 |
| بازخریدی (یک دوازدهم حقوق پایه) | 4،135،459 |
| عیدی (یک دوازدهم مبلغ عیدی یکسال) | 4،588،500 |
| جمع هزینه دستمزد یکماه برای کارفرما | 82،148،661 |
جدول فوق به کارفرما نشان می‌دهد که با پذیرفتن پرداخت مبلغ پنج میلیون تومان دستمزد ماهیانه، در واقع مسئولیت چه میزان هزینه را در مقابل یکماه کار کارمند/کارگر پذیرفته است. برخی از اجزا فوق، مثل بازخریدی یا عیدی، بلافاصله در پایان هر ماه به کارمند/کارگر پرداخت نخواهند شد، اما به هر حال جزو دیون قانونی هستند که کارفرما ملزم به پرداخت آن خواهد بود.
کارفرمایان باید توجه داشته باشند که حتی در صورت آنکه کارمند/کارگر کمتر از یکسال نزد آنان کار کند و پیش از پایان سال همکاری خود را با کارفرما قطع نماید، قانونا مبالغ عیدی و بازخریدی به نسبت مدت زمان کارکرد او باید به وی پرداخت شود.
جنگ اول به از صلح آخر است!
در مذاکرات هنگام استخدام نیروی انسانی، گاهی هم ممکن است که مبلغ توافقی بین دو طرف "حقوق و مزایای ناخالص ماهیانه" به کارمند/کارگر در نظر گرفته شود. بدیهی است در اینصورت دریافتی خالص ماهیانه کارمند/کارگر از مبلغ توافق شده کمتر خواهد بود. در مثال ما با در نظر گرفتن حقوق ماهیانه پنج میلیون تومان، مقادیر در جداولی که قبلا بررسی کردیم بصورت زیر تغییر خواهند کرد:
| (حقوق و مزایای ماهانه توافق شده: 50،000،000) | مبالغ به ریال |
|---|---|
| دستمزد 30 روز کار کارمند/کارگر (حقوق پایه) | 43،000،000 |
| حق مسکن و خواربار | 3،000،000 |
| بن کارگری | 4،000،000 |
| حق اولاد | 0 |
| جمع حقوق و مزایا | 50،000،000 |
| کسر می‌شود: | |
| حق بیمه (سهم کارگر = 7% * مبلغ حقوق و مزایا) | (3،500،000) |
| مالیات حقوق | (2،000،000) |
| خالص پرداختی ماهیانه | 44،500،000 |
همچنین اجزا هزینه‌ای این دستمزد برای کارفرما بصورت زیر در خواهد آمد:
| (حقوق و مزایای ماهانه توافق شده: 50،000،000) | مبالغ به ریال |
|---|---|
| جمع حقوق و مزایا پرداختی به کارمند/کارگر | 50،000،000 |
| حق بیمه (سهم کارفرما = 23% * مبلغ حقوق و مزایا) | 11،500،000 |
| مرخصی (2 روز در ماه) | 3،333،333 |
| بازخریدی (یک دوازدهم حقوق پایه) | 3،583،333 |
| عیدی (یک دوازدهم مبلغ عیدی یکسال) | 4،588،500 |
| جمع هزینه دستمزد یکماه برای کارفرما | 73،005،166 |
اینکه کارفرما و کارمند/کارگر بر سر چه مبلغی با هم توافق می‌کنند، به سلیقه و قدرت مذاکره (!!!) دو طرف بستگی دارد. اما توصیه می‌کنیم پس از رسیدن به هرگونه توافقی، مبلغ توافق شده را به همراه بخشی از اجزا اشاره شده در جداول فوق بین خود مستند کنند. حتی توصیه می‌کنیم در صورت صلاحدید بخشی از این اجزا را به عنوان یکی از بندهای قرارداد استخدامی که کارفرما و کارمند/کارگر بین یکدیگر منعقد می‌کنند، مکتوب نمایند تا به این‌ترتیب شفافیت در روابط میان کافرما و کارمند/کارگر برقرار شده و از سوءتفاهم‌های بعدی جلوگیری شود.
علاوه بر موارد یاد شده فوق، کارفرما می‌تواند سیاست‌های خود را در رابطه با مسائل زیر در هنگام استخدام برای کارمند/کارگر مشخص نماید:
- روش محاسبه دستمزد برای ساعات اضافه کاری چیست؟ دستمزد ساعاتی که کارمند/کارگر بیش از زمان قانونی به ارائه خدمت به کارفرما می‌پردازد با چه تعرفه‌ای محاسبه و دستمزد آن پرداخت می‌شود؟
- در رابطه با کسر کار کارمند/کارگر به چه روش عمل می‌شود و در صورت کمتر بودن ساعات کار کارمند/کارگر در طول ماه نسبت به میزان قانونی، دستمزد او به چه صورت محاسبه و پرداخت خواهد شد؟
اگر هنگام انجام مراحل کار به مشکل برخوردید ...
ما نهایت تلاش خود را می‌کنیم تا مراحل انجام هر روال را به کامل‌ترین شکل ممکن برایتان توضیح دهیم. همچنین سعی می‌کنیم در توضیحاتمان اصل سادگی را رعایت کنیم تا شما بتوانید با صرف کمترین وقت بیشترین اطلاعات را بدست آورید و هرچه سریع‌تر به کارتان برسید.
با این حال می‌دانیم که با وجود تمام سعی و تلاش ما، ممکن است در حین انجام هر روال به مشکلاتی برخورد کنید که در توضیحات ما ذکری از آن نیامده یا احیانا متوجه شوید که بخشی از توضیحات ارائه شده از سوی "چه جوری" اشتباه است. در اینگونه موارد اگر چند دقیقه‌ای وقت بگذارید و با استفاده از ساز و کار "نظر بدهید" در ذیل هر صفحه، مشکلی را که در حین انجام هر روال با آن مواجه شده‌اید با ما در میان بگذارید، کمک بزرگی در تکمیل اطلاعات روال‌های این پایگاه اطلاع‌رسانی به ما خواهید کرد. ما تنها با کمک بازخورد شما می‌توانیم بهترین راهنما را برای انجام هر روال تدوین نماییم.
لطفا توجه داشته باشید که نظرات درج شده پس از ثبت تنها برای مدیر وب سایت قابل مشاهده خواهند بود. مدیر وب سایت پس از بررسی هر نظر در صورت لزوم، اقدام به انتشار آن در وب سایت خواهد کرد.
کار را به کاردان بسپارید، جنس را از اهلش بخرید ...
کسب و کار "چه جوری" برپایه جذب تبلیغات و نمایش آن به مخاطبین این وب سایت می‌گردد. در ادامه می‌توانید تبلیغات کسب و کارهایی را که مایل به معرفی خود در این صفحه بوده‌اند، مشاهده کنید. اگر مطالب "چه جوری" را مفید می‌دانید، با بازدید از صفحات مرتبط با هر تبلیغ به ما در جذب بیشتر و بهتر کسب و کارها کمک کنید.
شناسنامه مطلب
| نام مطلب: | تعیین حقوق و دستمزد کارکنان |
| نوع مطلب: | راهنما |
| نام سازمان مرتبط: | - |
| رده موضوعی: | نیروی انسانی |
| کد مطلب: | HR01 |
| تاریخ آخرین بروزرسانی: | دی ماه 1399 |
| تاریخ بعدی کنترل اطلاعات: | اسفند ماه 1399 |
